Notariusz – czym się zajmuje? W czym może pomóc?
W życiu często dochodzi do sytuacji, która wymaga profesjonalnej pomocy notariusza. Zakres świadczonych usług jest jednak bardzo szeroki i nie zawsze wiadomo, czy to właśnie do niego powinno się udać z danym problemem. Co warto podkreślić na samym początku – notariusz nie jest radcą prawnym ani adwokatem, a jego obowiązki i możliwości znacznie się od nich różnią.
Kim właściwie jest notariusz?
Notariusz jest prawnikiem upoważnionym do tworzenia aktów notarialnych oraz dokonywania innych czynności notarialnych. Zazwyczaj przyjmuje w kancelarii notarialnej. Wszystkie wykonywane przez niego czynności są uznawane za dokumenty urzędowe, a jego działalność jest regulowana prawnie. Zgodnie z ustawą jest postrzegany jako osoba zaufania publicznego, a co za tym idzie, korzysta z ochrony, która przysługuje funkcjonariuszom publicznym. Notariusz płaci podatki Skarbowi Państwa, a także w niektórych przypadkach pobiera i odprowadza do sądu opłaty sądowe. Do standardowych usług świadczonych przez notariusza między innymi należą:
- sporządzanie aktów notarialnych
- sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia (testamentów)
- sporządzanie wypisów i odpisów dokumentów
- poświadczanie autentyczności (np. własnoręcznego podpisu, daty okazania dokumentu, zgodności kopii z oryginałem)
- spisywanie różnego rodzaju protokołów
- przyjmowanie na przechowanie papierów wartościowych, pieniędzy albo danych
Podczas wykonywania czynności notarialnych, notariusz ma obowiązek dbać o zgodność interesów stron czynności prawnych, zapobiegając sytuacjom, kiedy jedna ze stron ma większą wiedzę prawniczą pozwalającą jej na zmianę sytuacji pod kątem własnych korzyści. Za swoje usługi notariusz pobiera tak zwaną taksę notarialną, która jest regulowana rozporządzeniem ministra sprawiedliwości.
Jak wybrać notariusza?
Notariusz przyjmuje w kancelarii notarialnej. Stając przed wyborem prawnika, do którego zwrócimy się o pomoc, warto najpierw sprawdzić opinie na jego temat, bądź poradzić się znajomych. Poza praktyczną wiedzą i doświadczeniem, dobry notariusz powinien też odznaczać się profesjonalizmem podczas kontaktów z klientami – szczególnie biorąc pod uwagę wrażliwość niektórych spraw, jakimi się zajmuje. Na szczęście większe miasta, takie jak Gdańsk, Warszawa, Olsztyn bądź Lublin oferują spory wybór sprawdzonych kancelarii notarialnych. W Olsztynie funkcjonuje na przykład kancelaria https://www.notariuszolsztyn.info/, założona w 1993 roku i prowadzona kolejno przez członków tej samej rodziny.
Ograniczenia obowiązujące notariusza
Nie każdy zdaje sobie sprawę, że osobę pełniącą funkcje notariusza obowiązują również pewne ograniczenia, na przykład dotyczące podjęcia dodatkowej pracy. Według tej zasady notariusz nie może podjąć się zajęcia, które uchybiałoby powadze wykonywanego przez niego zawodu – zabronione więc jest zajmowanie się handlem, przemysłem, albo doradztwem w interesach. Nie powinien też podejmować nowego zatrudnienia bez zgody rady izby notarialnej (wyjątkiem jest praca naukowo-dydaktyczna). Poza tym może prowadzić tylko jedną kancelarię naraz.
Kto może zostać notariuszem?
W każdym polskim mieście niezależnie od tego, czy to Kraków, czy Olsztyn, obowiązują te same uregulowania odnośnie podjęcia pracy w charakterze notariusza. Osoba, która chce zostać notariuszem, musi spełnić następujące warunki:
- ma obywatelstwo polskie, obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Szwajcarii, Norwegii, Islandii, Liechtensteinu, Islandii albo obywatelstwo innego państwa, jeżeli na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej przysługuje jej prawo podjęcia zatrudnienia lub samozatrudnienia na terytorium Polski
- ma pełną zdolność do czynności prawnych
- posiada tytuł magistra prawa na uzyskany na polskiej uczelni lub na zagranicznych studiach uznanych w Polsce
- ukończyła aplikację notarialną w Polsce
- odbyła egzamin notarialny w Polsce
- ukończyła 26 lat
Plusem wybrania tego typu ścieżki kariery są na pewno względnie wysokie zarobki – do minusów należy natomiast bardzo wysoka odpowiedzialność nierozerwalnie wiążąca się z zawodem każdego prawnika.